Pnömotoraks

Akciğer Sönmesi – Pnömotoraks

Göğüs kafesi içerisinde normal şartlarda negatif basınç vardır ve hava bulunmaz. Herhangi bir sebeple göğüs boşluğu içerisinde hava olması durumuna pnömotoraks adı verilir. Böylece göğüs boşluğu içinde hava toplanması sonucu akciğerde sönme ortaya çıkar.

Pnömotoraks nedenleri

1. Kendiliğinden oluşan (spontan) pnömotoraks

Bu en sık görülen pnömotoraks çeşididir. Akciğerde yer alan küçük baloncukların (blebler) patlaması ile oluşur. Aşağıdaki resimde sol akciğerde küçük baloncuklar ve göğüs boşluğu içerisinde topalana hava görülmektedir.

Akciğer sönmesi
Akciğer sönmesine sebep olan baloncuklar

2. Bir hastalığa bağlı olarak ortaya çıkan (sekonder) pnömotoraks

Akciğerde mevcut olan büyük balonlar, amfizem, zatüre veya verem gibi hastalıklara bağlı olarak oluşan hasarlar sonucunda ortaya çıkan pnömotorakslardır.

3. Tıbbi bir müdahale sonucu ortaya çıkan (iyatrojenik) pnömotoraks

Akciğerden iğne biyopsisi, bir kateter yerleştirilmesi veya bir batın ameliyatı sonrası gibi durumlarda göğüs boşluğu içerisine hava toplanarak bu tip pnömotoraksa sebep olabilir.

Pnömotoraks belirtileri

Pnömotoraks şiddetli sırt ve göğüs ağrısı, öksürük ve nefes darlığı şeklinde ortaya çıkar. Ani başlayan bu tür yakınmalarda pnömotoraks şüphesi ile akciğer grafisi çekilerek teşhis edilir. Basınçlı pnömotoraks durumunda bu yakınmalar gittikçe artarak ciddi sonuçlar doğurabilir. Hafif derecede hava birikmesi durumunda zamanla yakınmalar kendiliğnden azalabilir. Ancak, geçmesini beklemek risklidir. Doktor takibi altında bulunması uygun olur.

Pnömotoraks kimlerde sık görülür?

Kendiliğinden oluşan (spontan) pnömotoraks uzun boylu, esmer tenli, zayıf yapılı 20-35 yaş arası genç erişkin erkeklerde daha sık görülür.

Kadınlarda görülme sıklığı erkeklere göre daha azdır. Kadınlarda çikolata kistlerine (endometriozis) bağlı olarak adet dönemlerinde pnömotoraks oluşabilir. Bu duruma katameniyal pnömotoraks adı verilir.

Pnömotoraks tedavi yöntemleri nelerdir?

Pnömotoraks tedavisi;

  • Hastanın yakınma (öksürük, nefes darlığı, sırt ve göğüs ağrıları gibi) derecesi,
  • Pnömotoraksın miktarı,
  • Hastada başka hastalıkların (kalp ve akciğer hastalıkları) olup olmaması,
  • Daha önce pnömotoraks geçirip geçirmediği gibi durumlarla ilgili olarak değişiklik gösterebilir.

Buna göre, bazı pnömotoraks durumlarında hiçbir işlem yapılmadan hastanın sadece izlenmesi mümkün olabileceği gibi, bir enjektör ile göğüs boşluğu içerisindeki havanın çekilmesi (aspirasyon), bir dren (göğüs tüpü) takılması veya kapalı yöntemle ameliyat edilerek hastalığın giderilmesi de gerekebilir.

Bunların içerisinde en sık kullanılan yöntem sedasyon anestezisi altında ve hasta herhangi bir acı hissetmeden ince bir silikon dren yardımı ile havanın boşaltılmasıdır.

Pnömotoraks ameliyatı ne zaman gereklidir?

  • İkinci kez oluşan pnömotoraks,
  • Sağ ve solda birlikte ortaya çıkan pnömotoraks,
  • Akciğerde büyük balon keseleri görülmesi,
  • Dren takılmasına rağmen 5 günde iyileşmeyen durumlar,
  • Mesleki sebepler (pilotlar gibi),
  • Sağlık kuruluşuna uzak yerlerde yaşayanlarda ilk kez ortaya çıkan pnömotoraks durumlarında ameliyat gereklidir.

Pnömotoraks ameliyatı

Göğüs tüpü (dren) takılması

Sedasyon anestezisi altında hastalığın olduğu tarafta 7. ve 8. kaburgalar arasından kalınlığı ortalama olarak bir kalem genişliğinde olan silikon bir dren göğüs boşluğu içerisine ilerletilir. Bu dren alt kısmında su bulunan bir şişeden oluşan steril üniteye bağlanır. Göğüs boşluğu içerisindeki hava boşalınca sönmüş olan akciğer eski haline gelir.

VATS Yöntemi İle Kapalı Ameliyat

Prof. Dr. Semih Halezeroğlu - kapalı akciğer ameliyatıEn çok kullanılan yöntemdir. Bu yöntemde 2 cm’lik tek bir kesiden (uniportal yöntem) göğüs boşluğu içerisine kamera ilerletilip açık yöntemde belirtilen işlemler yapılır.

Hastaya en az zarar verici operasyon yöntemidir.

Bu yöntem sonrası ağrı daha az, ameliyat kesisi (2cm) çok daha küçük ve hastanın normal yaşama dönmesi çok daha hızlı olur.

Pnömotoraks ameliyatında gelişebilecek komplikasyonlar nelerdir?

Akciğerden hava kaçağı oluşması, kanama, enfeksiyon ve hastalığın nüks etmesi gibi riskler görülebilir. Cerrah bu durumlara göre gerekli önlemleri alarak riskleri en aza indirir. Pnömotoraks için yapılan kapalı ameliyat sonrası bu komplikasyonların görülme oranı %2-10 arasındadır.

Pnömotoraks ameliyatı için kaç gün hastanede kalmalıyım?

Ortalama olarak; sadece dren takılması durumunda 3 gün, açık ameliyatlardan sonra 4-5 gün ve kapalı – endoskopik ameliyatlardan sonra 2-3 gün hastane yatışı gerekli olur.

Pnömotoraksın tekrar etme olasılığı

Bir kez pnömotoraks geçiren kişilerde sadece göğüs tüpü (dren) takılarak tedavi edilmesi durumunda hastalığın bir süre sonra tekrar etme olasılığı %20’dir. İki kez pnömotoraks geçirmiş ve sadece dren takılarak tedavi edilmiş kişilerde bunun 3. kez olma olasılığı %50’dir.

Ameliyat olmuş kişilerde pnömotoraksın tekrar etme olasılığı %3-5 arasındadır.

Bir kez pnömotoraks geçiren kişide çekilecek toraks bilgisayarlı tomografisinde bu hastalığa sebep olan baloncukların olup olmadığı araştırılmalıdır. Baloncukların görülmesi durumunda VATS yöntemiyle operasyon oluşacak nüksleri engelleyecektir.

Pnömotoraks Tedavisi İçin Uluslararası Kaynaklar Ne Öneriyor?

Hem İngiliz (BTS) hem de Amerikan Göğüs Dernekleri (ACCP) bu konuda rehberler hazırlamıştır.

İngiliz Göğüs Hastalıkları Derneği (BRITISH THORACIC SOCITEY) tarafından hazırlanmış rehbere aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.

BTS: http://thorax.bmj.com/content/58/suppl_2/ii39.full

200 Yorum
Eskiden yeniye sırala
Yeniden eskiye sırala Oy sayısına göre sırala
Inline Feedbacks
View all comments
tahir ozkul
8 yıl önce

akcigerimde bulunamayam problem
akcigerimde bulunamayan problem merhaba 6ay once kilo kaybi nedeniyle doktora gittim ve xray sonucu ust loblarimda lekeler gozuktu. bronskobi ile ornekler(sivi ornekler) alindi ve labaratuar ortaminda bekletildi fakat tuberkiloz izine rastlanamadi. bu arada 17 yaslarimda tuberkiloz gecirmistim ve su an 43 yasindayim. Sonrasinda mr cekildi ve raporda sarkoidoz olabilecegi soylendi. tekrar kan 24 saat idrar testi solunum testi oldum ve bronskopi oldum ama bu sefer parca aldilar gene bisey bulunamadi. nefes testimde akcigerlerimi %68 kullanabildim soylendi ve ayrica mr sonucu ust loblarda asagiya dogru buzusme oldugu veya sondugu soylendi birde uzerinde eskiden kalma cizik ( gecmis yara izi gibi) ler oldugu soylendi. daha oncede 2007 de 2009 da xray cektirmistim ama bunlardan bahsedilmemisti.doktorum hala tuberkiloz veya sarkoidoz olabileceginden supheleniyor. sonrasinda mediastionskopi oldum bogazimin altindan kucuk bir delikle ornekler alindi gene bisey bulunamadi. simdide akcigerimin sag tarafindan kucuk bir delikle daha buyuk bir parca alicaklar artik bu son care heralde, Bu arada bu 6-7 aylik bir olay ve benim 3 . aydan itibaren nefes alirken son kisminda zorlanma veya islik gibi birsey basladi ve su an yavasta olsa ilerliyor. yani kotuye gidiyor diyebilirim. 20 seneye yakin sigara ictim 5-6 senedir yapay mermer kesimi ile ugrasiyorum ve cok tozlu bir isim var. doktor alinan orneklerde bununla ilgili bir seye rastlamadiklarini soyluyor ama….. benim size sorum bu cerrahi biyopsi gereklimi igne biyopsi si ile yapilamazmi bu. ikincisi herkes akcigerine bicak vurdurma diyor ama bu problem cozulmezse hissediyorum nefes alisim zorlasiyor yavas yavas ve kuru oksurukte basladi ayni zamanda.son olarakta acaba bu isimden dolayi olan yapay mermer tozuna karsi alerjim olabilirmi bunu anlamak icin negibi test olmam lazim. ben bu arada australia da yasiyorum. Yardimlariniz icin cok tesekkur ederim. Son care Turkiye ye gelecegim heralde

Selçuk ÖZTÜRK
8 yıl önce

Saygıdeğer hocam Prof.Dr Semih Halezeroğlu’na
Ben bu mesajı Adana’dan yazıyorum. İki kere sağ göğsümden pnomotoraks geçirdim. En son dün itibariyle hastaneden tüpümü çıkartıp taburcu ettiler. Yalnız ben kendimi bir türlü iyi hissetmiyorum. Nefes darlığı,yatarken sırt ağrısı bir türlü eksik olmuyor.Ben artık tüp taktırmak istemiyorum. İnternetten sizi duydum ve gördüm. Ben bu tedavi için İstanbul’a gelsem yolda daha da fenalaşırmıyım?
Birde kapalı vats tedavisi kesin çözümmü? Acil cevaplarsanız sevinirim. Çünkü kendimi iyi hissetmiyorum.
Selamlar
Selçuk ÖZTÜRK

Nursel
8 yıl önce

Değerli hocam babam 15 gün önce ameliyat oldu ozafagus ca kalp kardiyak kadar uzanan mide üst kısmı yemek borusu alt kısmı alındı mide yukarı çekildi ameliyatta daha önce bi astım hikayesi olduğundan göğüs tüpü takıldı ameliyattan sonra 10. Gününe kadar herşey çok iyiydi 10. Gün tüp çıkardılar aynı gün vücut hava doldu resmen deri altı hava doluydu tekrar tüp taktilar gece dün sabahtan yogun bakıma aldılar cigerler sıvı doluymus hayati riski var dediler çok üzülüyorum o tüp çıkana kadar çok iyiydi sizce tüp doğru zamanda mi çıktı teşekkür ederim şimdiden

Tibet kara
8 yıl önce

Merhaba hocam; 40 yaşındayım bundan 3 yıl evvel pinömataraks geçirdim gayet iyiydim,bugüne kadar koltuk altımda ağrı oluştu bende gidip toraks bt çekildim ufak bir kaçak olduğunu söyledi 2 saat minimal hava verildi çıktım bu durumdan sonra o patlayan bül tekrar patlarmı veya tekrar geçirme riskim nedir sigarayı bırakalı 3 yıl oldu teşekkür ederim

Furkan
8 yıl önce

Ben 16 yaşındayım spontan pnömotoraks geçirdim ameliyat oldum tüp taktılar şuan 2.günüm,benim bazı korkularım var ,ömür boyu yapamayacağım şeyler varmı,yada taburcu olduktan sonra eskisi gibi sağlıklı olabilecek miyim,